​ ج:  حكومات درجه ۳

１    حکومت درجه ۳ سپره مربوط حکومت کلان ارگون

２    حکومت درجه ۳ تنی مربوط حکومت کلان خوست

３    حکومت درجه ۳ موسی خیل مربوط حکومت کلان خوست

４    حکومت درجه ۳ جدران مستقیماً مربوط ولایت

５    حکومت درجه ۳ چکمنی مستقیماً مربوط ولایت

６    حکومت درجه ۳ زرمت مستقیماً مربوط ولایت.

７    حکومت درجه ۳ سید کرم مستقیماً مربوط ولایت

د: حکومات درجه ۴

۱ حکومت درجه ۴ ازرو مستقیماً مربوط ولایت

۲ حکومت درجه ۴ جاجی مربوط حکومت کلان خوست

هـ :علاقه داری ها

الف:  علاقه داریهای درجه اول

１-    علاقه داری درجه اول سروبی مربوط حکومت کلان ارگون

２-    علاقه داری درجه اول برمل مربوط حکومت کلان ارگون

３-    علاقه داری اول گیان مربوط حکومت درجه ۲ سپیره متعلق حکومت کلان ارگون

４-    علاقه داری درجه اول سبری مربوط حکومت کلان خوست

ب: علاقه داریهای درجه ۲

１-    علاقه داری درجه ۲ ریروک مربوط حکومت درجه ۳ سپیره متعلق حکومت کلان ارگون

２-    علاقه داری درجه ۲ میر نادر شاه کوت مربوط حکومت درجه ۳ تنی متعلق حکومت کلان خوست

３-    علاقه درجه ۲ تری زائی راسا مربوط حکومت کلان خوست

４-    علاقه داری درجه ۲ مندوزائی راسا مربوط حکومت کلان خوست

５-    علاقه داری درجه ۲ نیکه متعلق حکومت درجه ۳ جدران

６-    علاقه داری درجه ۲ دندپتان متعلق حکومت درجه ۳ چمکنی

７-    علاقه داری درجه ۲ متاخان مربوط حکومت درجه ۳ زرمت

８-    علاقه داریهای درجه ۳ ۱  علاقه داری درجه ۳ گومل مربوط حکومت کلان ارگون

ج: علاقه داری های درجه ۳

１-    علاقه داری درجه ۳ گومل مبوط حکومت کلان ارگون

２-    علاقه داری درجه ۳ سر روضه مربوط حکومت کلان ارگون

１    علاقه داری درجه ۳ گربز مربوط حکومت درجه ۳ تنی مربوط حکومت کلان خوست.

２    علاقه داری درجه ۳ قلندر مربوط حکومت درجه ۳ موسی خیل متعلق حكومتكلان خوست.

３    علاقه داری درجه ۳ باک مربوط حکومت درجه ۴ جاجی میدان متعلق حکومت کلان خوست.

４    علاقه داری درجه ۳ لجه منگل مربوط حکومت درجه ۲ جانی خیل منگل

５    علاقه داری درجه ۳ وری درنگ مربوط حکومت درجه ۲ جاجی

６    علاقه داری درجه ۳ حسن خیل یا احمد خیل مربوط حکومت درجه ۲ جاجی.

７    علاقه داری درجه ۳ شواک مربوط حکومت درجه ۳ جدران

８    علاقه داری درجه ۳ شمل مربوط حکومت درجه ۳ جدران

９    علاقه داری درجه ۳ اورمه مربوط حکومت درجه ۳ زرمت

این ولایت ۱۵ نفر نماینده انتخابی برای ریاست شورای ملی میفرستد که ما اوضاع: جوی قراریکه شعبه مترو لوجی وضعیت اقلیمی سال ۱۳۳۱ شهر گردیز، مرکز ولایت جنوبی را خبر داده است حسب ذیل می باشد. آب و هوای این منطقه نسبت به بعضی مناطق، افغانستان در تابستان خوب و در زمستان خیلی سرد می باشد حداکثر یعنی بلند ترین درجه حرارت در تابستان ۳۵ درجه سلیوس مشاهده گردیده است و حداقل یعنی پست ترین درجه برودت ۳۳ درجه تحت صفر دیده شده با دگرچه درین سال سمت مستقیم نداشته معذالک قراریکه حداکثر آن ملاحظه شده،  از سمت جنوب مشرق بوده و حد نهائی سرعت آن فی ثانیه ۹ متر به نظر رسیده است. رطوبت نسبتی بالغ بر ۹۸ فیصد شده و بمقدار مجموعی بارندگی به ۲۳۹ میلی متر اندازه شده است صنعت و حرفت درین ولایت صنعت و حرفت عمده که قابل اعتنا باشد وجود ندارد،  لکن معهذا برخی چیزها ساخته می شود از همه بهتر و جالبتر یکنوع چین نیمتنه است که از پشم ساخته و با ابریشمهای رنگه گلدوزی و بعضاً هم آینه کاری می گردد،  این لباس با وضعیت خاصی که دارد بسیار زیبا و مخصوص در بدن خود اهالی آن ولایت خیلی خوشنما می باشد. دیگر از صنائع متداوله بسیار معمول این سمت همانا بوریا بافیست که به پیمانه زیادی تولید و از قدیم تاکنون بکابل وارد می گردد.

زراعت پیشه: گرچه ولایت جنوبی غالباً کوهسار بوده قسمت و بیشتر اهالی نیز در کوها زندگانی دارند معذالک اراضی زراعتی نیز زیاد بوده و یک عده اهالی با مور زراعت میپردازند از قبیل گندم،  جو،  جواری ماش و غیره سبزیکاری از قبیل، تربوز،  پیاز،  کدو شلغم و زردک رواج دارد لكن به مقدار قلیل می باشد یک عده دیگر اهالی به تجارت اشتغال دارند که از جمله مواد تجارتی این ولایت چوب ارچه به صورت چهار پهلو که به نام چهار تراش شهرت دارد قلم برجسته می باشد و اکثراً بکابل وارد گردیده به استهلاک می رسد و در تعمیرات شخصی و مؤسسات ملی و دولتی مصرف می شود مردم به تربیه، اشتر، قاطر بز و گوسفند نیز می پردازند.

علاوتاً تربیه زنبورعسل نیز در بین اهالی رواج داشته و به پیمانه زیادی ازان شهد می گیرند. مواصلات مرکز ولایت جنوبی ذریعه سرکهای موتر رو با شهر کابل غزنی،  میرز که و خوست وصل گردیده است هکذا مرکز ولایت با تمام حکومات و علاقه داریهای مربوطه خود ذریعه لين تيلفون مربوط گردیده است همچنین در گردیز مرکز ولایت یک دستگاه تیلگراف سیمدار و در حکومت کلان خوست یک دستگاه تیلگراف بی سیم قائم می باشد. اراضی جنگلها، میدانها تپه ها و کوهها قسمت جنوبی افغانستان نسبتاً کمتر آبهای رودخانه دارد جنوب افغانستان دارای تپه ها و کوههای جنگل داراست. در سفید کوه سپین غر اشجار، صنوبر، کاج، ناجو، جلغوزه، نشتر بجور و بلوط وجود دارد که در ارتفاع ۶۰۰۰ الی ۱۰۰۰۰فت می باشد علاوه بر اشجار فوق الذکر اشجار يو Yeue و فندق Hazel و جونیپر Juniper و چهارمغز، شفتالوی خودرو و بادام هم می باشد و تحت اشجار مذکور بته های گلاب انیسگل انگور، زمینی تاک وحشی و به ارتفاع پایان ترتوسکا Alnus Glu Tinosa و شنگ و درخت نیل و زیتون وحشی و اکاسیا و میموزا و غیره وجود دارد. در اکثر نقاط جنوبی یته ترخ پیدا می شود. درخوست بنابر حرارت و رطوبت هوا زراعت نارنج، مته ليمو و حتی کیله نتیجه اطمینان بخش می دهد. در اصول استفاده از جنگلات تناقض زیادی است درخت بلوط را جابجا برای حصول ذغال آتش زده زمین جنگل را عقیم می سازند. چوب های بزرگ از یک نقطه به نقطه حصول لولانیده و در حین لولانیدن بهزارها نهال خورد را صدمه میزنند و مولف بات واحدة در نقاطیکه از نموی تخمهای جنگل نهال های نورس می برآیند حیوانات را سر می دهند تا شاخه ها و نهالچه های نازک را بخورند بالاخره ولایت جنوبی که از تپه ها و حصص میدانی تشکیل یافته است از نقطه نظر حرارت ما بین مناطق سرد و گرم بوده نسبت به اینکه اکثر حصص آن را جنگلات فرا گرفته است شدت حرارت در آن دیده نمی شود و هم تغییرات فوق العاده حرارت در آن کمتر است نقاط کوهی و مرتفع که به نام سفید کوه یاد می شود در حصص بلند خود از برف مستور بوده و اشجار جنگلی زیادی در آن موجود است.

رویهمرفته نقاط بلند سردتر بوده حرارت تابستانی آن ۳۰ درجه و نقاط میدانی گرم تر و حرارت تابستانی اش ۳۵ درجه می باشد خوست نسبتاً گرمتر و مرطوب تر بوده زرع نارنج و مالته در آن نیز ممکن است. معدن ذخائر سنگ ریشه سبست در جدران پیدایش دارد که به سبب قلت ذخائر آن نظر به تحقیقات اهل فن مورد توجه قرار نگرفته است. مكاتب:  تعلیم و تربیه رسمی نیز درین ولایت رو به انکشاف است و فعلاً در حوزه این ولایت ۲۱ مکتب ابتدائیه و یک مکتب متوسطه در مرکز ولایت تأسیس گردیده و اطفال تحت تعلیم و تربیه گرفته شده اند. بعضی عرف و عادات اقوام معروف ولایت جنوبی عبارت اند از: قوم جاجی جدران، احمد زائی، منگل، تنی، سبری، اسماعیل مندوزائی، مموزائی، توتاخیل تنی و گربز. مردم ولایت جنوبی،  نهایت دلاور و متهورمی باشند در بین این مردم عداوت های قبیلوی و شخصی زیاد حاکمیت دارد از این حیث نسبت به هر چیز اولتر برای خود اسلحه تهیه می کنند و فرزندان خود را تزویج نمی کنند تا اولتر برایشان اسلحه ضروری از قبیل تفنگ و پیچ قبض، کارد مخصوص و غیره آماده نمایند اما هنگامی که از طرف یک دشمن اجنبی یا بیگانه وطن و شئون ملی آنها مورد خطر قرار گیرد، یک قلم خصومات و اختلافات قبیلوی و انفرادی خویش را گذاشته با هم متحد می گردند و مجتمعاً به دفع خطر می کوشند. مردم جنوبی از همه زیادتر به دین دارای خود پابند و متمسک اند لهذا ملاها و روحانیون در بین این مردم نسبت به تمام اقوام و مردم دیگر ولایات افغانستان بیشتر نفوذ دارند. قضایای ذات البینی خویش را غالباً ذریعه جرگه های قومی خود حل و فصل می نمایند حوزه، حکومات، علاقه داریها قریه جات و قصبات هر کدام به زیر نام خودش تذکر و شرح داده می شود. (قاموس جغرافیای افغانستان)